Застылыя жыхары сонечнага горада

Дырэктар музея Ірына Заяц пазнаёміла мяне з майстрам Аляксандрам Камардзіным. Харызматычны скульптар хацеў адрамантаваць свой аўтамабіль у той дзень, аднак жаданне расказаць аб светлагорскіх скульптурах пераважыла. 

— Хочаце даведацца, чаму іх шмат? — завёў дрыготкі рухавік майстар. — Насамрэч у нашым горадзе неаднойчы праходзілі пленэры скульптараў. Потым плён працы кожнага заняў свае месца ў горадзе. Вы ўбачыце іх на набярэжнай, на плошчы перад райвыканкамам, побач са школай мастацтваў і ў іншых месцах. Зараз пакажу. 

Першай на плошчы нас сустракае “Жамчужына Сусвету”, якая створана рукой майго спадарожніка. Абстрактная выява з Зямлёю ў цэнтры, быццам бы закручанай у сонечным ветры. 

— Ты бачыш вакол планеты толькі электрамагнітныя віхуры, але я ўкладаў у скульптуру больш глыбокі сэнс, — распавёў Аляксандр. — Напрыклад, калі глядзець на яе з аднаго боку, гэтыя касмічныя ветры нагадваюць бабульку, якая клапатліва прыціснула планету да сэрца. Яна старая, нібыта Сусвет, разумееш? З другога — маладую жанчыну. Яна песціць і ахоўвае нашу Зямлю, як маці — дзіця. 

Моцнае ўраджанне ў мяне выклікала скульптура Камардзіна “Красаванне”. Светлагорцы добра ведаюць драўляную ладную дзяўчыну насупраць кінатэатра “Юнацтва”. Але калі падысці да ее зусім блізка, бачна ўся прыгажосць твору майстра. У працы над фігурай з асаблівым трапятаннем Аляксандр паставіўся да яе твару. 

— Сэнс ёсць, але не схаваны насамрэч. Бачыш, што яна трымае? 

— Гэта кветка для яе не звычайная расліна, а сэнс існавання. Пабач: дзяўчына наогул падобная на кветку. Стройная, як сцяблінка, і твар быццам квітнее. Дарэчы, адкуль расце кветка? 

— Вось табе і красаванне. Красаванне жыцця ўвогуле. 

Наступную фігуру стварыў сябар Аляксандра — Андрэй Асташоў. Мы спыніліся перад “Прынцэсай сонечнага горада”. Майстар — спахмурнеў... 

— Той, хто гэта робіць, не паважае свой горад і нашу працу. 

Твар мармуровай дзяўчынкі зламыснікі пабілі вострымі прадметамі і размалявалі маркерам. 

— Вандалы не хочуць ведаць, што зрабіць скульптуру — гэта вялікая праца, а знішчыць ці сапсаваць — зусім не высакародны ўчынак. Дарэчы, як ствараюцца цуды з каменю і мармуру? 

— Жартуеш? Іншыя скульптуры, як некалькі такіх машын, — паказаў ён на сваю Audi. — Патрэбны спецыяльная тэхніка, пад’ёмны кран. Аднак усе намаганні нездарма. У горадзе стала менш непрывабных месцаў, і там, дзе раней можна было прайсці міма, зараз людзі спыняюцца, разглядваюць. Кожны шукае ў скульптурах нешта сваё. Напрыклад, ты ўбачыў у маёй “Жамчужыне Сусвету” сонечны вецер, а я — жанчыну. 

P. S. Светлагорск — адзін з нешматлікіх пастсавецкіх гарадоў, у якім ніколі не было помніка Леніну. Дакладней, яго вырабілі на пачатку дзевяностых, але так і не ўсталявалі. Хтосьці з жыхароў прапанаваў прадаць помнік, хтосьці абураўся, як можна не паставіць помнік правадыру сусветнага пралетарыяту! У выніку помнік разладу пераплавілі ў звон-набат, які ўсталявалі на месцы брацкай магілы савецкіх салдат.