З 16 кастрычніка музей бітвы за Днепр прэзентуе выставачны праект “Гісторыя працягам больш за пяць стагоддзяў”

15.10.2020

Да 515-й гадавіны першага летапіснага згадвання Лоева музей бітвы за Днепр з 16 кастрычніка прэзентуе выставачны праект па матэрыялах экспедыцый у краі “Гісторыя працягам больш за пяць стагоддзяў”.

У 2018 г. археалагічным атрадам дзяржаўнай гісторыка-культурнай установы “Гомельскі палацава-паркавы ансамбль” былі праведзеныя археалагічныя даследаванні курганнага магільніка ў вёсцы Мохаў Лоеўскага раёна. Тут былі вывучаныя два курганы.

У кургане 83 выяўлена тры розначасовых пахаванні. Першае пахаванне ў кургане было праведзена па абрадзе крэмацыі на баку. Пасля чаго рэшткі былі сабраны, перанесены на месца пахавання і рассыпаны на ўзроўні верхняй часткі зольна-вугальнага гарызонту і ніжняй частцы насыпу (пахаванне 1). Пахаванне суправаджалі два пабітых гаршкі і разрозненыя фрагменты керамікі, нож, жалезная пласціна-абкладка і рыбалоўны кручок. Арыентуючыся на інвентар, пахаванне магло належаць мужчыну, і было зробленае ў X стагоддзі.

Пахаванне 2 таксама было праведзена па абрадзе крэмацыі на баку. Пасля гэтага частку костак сабралі ў гаршчок і перанеслі на месца пахавання. У працэсе правядзення абраду ў паўночнай частцы кургана была ўладкавана ямінка, куды змешчаныя крэміраваныя рэшткі, якія не трапілі ў пахавальную урну, разбіты кругавая пасудзіна, металічныя і шкляныя ўпрыгожванні. У верхняй частцы пахавання была ўсталявана ўрна з косткамі. Па інвентары і кераміцы пахаванне можна аднесці да X ст.

Пахаванне 3 зробленае ў цэнтры кургана па абрадзе яміннай інгумацыі ў драўлянай дашчанай скрыні. Пры яго правядзенні былі пашкоджаны першае і другое пахаванні. Пахаванне 3 суправаджаў кругавая пасудзіна, паясное кольца і спражка. Аналіз інвентару дазваляе выказаць здагадку, што пахаванне 3 належала мужчыну. Яно датуецца першай паловай – сярэдзінай XI стагоддзя.

У кургане 104 пахаванне прадстаўлена яміннай інгумацыяй. Само пахаванне зробленае ў драўлянай канструкцыі. Пахавальны інвентар прадстаўлены бронзавымі накладкамі, жалезнай падковападобнай фібулай, жалезным бранзалетам, нажом і трапецападобнай спражкай.

Атрыбуцыя бронзавых накладак выявіла, што яны з’яўляюцца ўпрыгожваннем пасавай сумкі. Па тыпе яно адносіцца да разнавіднасці вугорскіх ташак лірападобнай формы. Аналогіі накладкам з рознай ступенню падабенства ёсць у матэрыялах Гнездава (Смаленская вобласць, найбуйнейшы ў Еўропе курганны магільнік перыяду фарміравання старажытнарускай дзяржаўнасці) і ў большай ступені — у вугорскіх старажытнасцях (напрыклад кайстра з пласцінай са Свалявы, Закарпацце, Украіна). Драўляная канструкцыя з’яўляецца зрубам з паўбярвенняў або бярвення з дашчанай падлогай. Па шэрагу прыкмет пахаванне ў кургане 104 адносіцца да элітарных пахаванняў у драўляных камерах, распаўсюджаных у Паўночнай і Усходняй Еўропе ў канцы IX – пачатку XI стст.